Αμυγδαλιά – Το δέντρο της ελπίδας

Αμυγδαλιά - Prunus amygdalus ή Amygdalus communis. Πρόκειται για ένα δέντρο που ανθίζει στη μέση του χειμώνα. Τα λευκά, ροζ άνθη της μας θυμίζουν πώς σύντομα έρχεται η άνοιξη. Σύμβολο της ελπίδας και της αναγέννησης της φύσης.

Αμυγδαλιά – Ο μύθος

Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία η Φυλλίς, μια πριγκίπισσα από τη Θράκη, κόρη του βασιλιά Σίθωνα, ερωτεύτηκε τον Δημοφώντα, γιο του Θησέα και της Φαίδρας, όταν αυτός επέστρεφε από την Τροία. Οι δυο νέοι αγαπήθηκαν και παντρεύτηκαν. Ο Δημοφώντας όμως ένιωθε νοσταλγία για την πατρίδα του, την Αθήνα. Πριν ξεκινήσει το ταξίδι του, έδωσε την υπόσχεση πως δεν θα αργούσε να γυρίσει. Όμως η μέρα της επιστροφής αργούσε, η κοπέλα μαράζωνε και πέθανε. Οι ολύμπιοι θεοί τη λυπήθηκαν και τη μεταμόρφωσαν σε ένα δέντρο, την αμυγδαλιά, για να περιμένει τον αγαπημένο της περισσότερα χρόνια. Όταν ο Δημοφώντας επέστρεψε ήταν χειμώνας κι όταν αναζήτησε την αγαπημένη του, είδε ένα δέντρο χωρίς φύλλα, λουλούδια, καρπούς. Τότε αγκάλιασε τον κορμό και το δέντρο γέμισε μικρά λευκά άνθη. Από τότε η αμυγδαλιά έγινε σύμβολο της ελπίδας.

Αμυγδαλιά – Λαογραφία

Σύμφωνα με την ελληνική λαογραφία η Αμυγδαλιά ήταν ένα όμορφο, νεαρό κορίτσι. Η μητέρα της δεν την άφηνε να βγαίνει από το σπίτι τον χειμώνα, επειδή φοβόταν μην κρυώσει. Ένα πρωινό ο Βοριάς την είδε, ενώ εκείνη στεκόταν στο παράθυρό της και την ερωτεύτηκε. Σκέφτηκε να μεταμορφωθεί σε έναν όμορφο πρίγκηπα για να την κάνει να τον ερωτευτεί. Έτσι παρουσιάστηκε μπροστά της και της ζήτησε να τον παντρευτεί. Εκείνη δέχτηκε την πρότασή του, ντύθηκε στα λευκά και βγήκε από το σπίτι για να τον αγκαλιάσει. Όμως δεν άντεξε την παγωνιά της αγκαλιάς του, πάγωσε το σώμα της και ξεψύχησε. Πάνω από το σημείο που τάφηκε η κοπέλα φύτρωσε ένα δέντρο, η αμυγδαλιά. Από τότε, κάθε χειμώνα, το δέντρο φοράει τα λευκά πέταλά του και δέχεται την κρύα αγκαλιά του Βοριά.

Αμυγδαλιά - Καταγωγή και καλλιέργεια

Έχοντας ως τόπο καταγωγής τη δυτική Ασία, η αμυγδαλιά “ταξίδεψε” στη Μεσόγειο και πλέον καλλιεργείται όχι μόνο στις μεσογειακές χώρες, αλλά και στις ΗΠΑ, στην Αυστραλία, στη Νότια Αφρική. Στην Ευρώπη ξεχωρίζει η παραγωγή της Ισπανίας και της Τουρκίας. Στην Ελλάδα, καλλιεργείται κυρίως στη Θεσσαλία, στη Στερεά Ελλάδα και λιγότερο σε αμυγδαλεώνες της Μακεδονίας.
Είναι δέντρο φυλλοβόλο και φτάνει σε ύψος τα 12 μέτρα. Έχει προσαρμοστεί στις εδαφοκλιματικές συνθήκες των ελληνικών περιοχών και είναι ιδιαίτερα ανθεκτική στην ξηρασία. Η αμυγδαλιά δεν είναι δέντρο απαιτητικό ως προς το έδαφος, αφού μπορεί να καλλιεργηθεί τόσο σε αμμοπηλώδη εδάφη, που στραγγίζουν καλά, όσο και σε ξηρά, ασβεστώδη ή πετρώδη εδάφη.
Μπορούμε να επιλέξουμε να φυτέψουμε μια αμυγδαλιά στον κήπο μας, αφού εκτός από την εντυπωσιακή ανθοφορία της, θα μας δώσει και τους καρπούς της.

Αμυγδαλιά – Καρποφορία

Η αμυγδαλιά ανήκει στην οικογένεια των Ροδοειδών (Rosaceae), δηλαδή ανήκει στην ίδια οικογένεια με την ροδακινιά, την βερικοκιά, την μηλιά κλπ. Ο καρπός της, που αξιοποιείται ως ξηρός καρπός, αποτελείται από το χνουδωτό, γκριζοπράσινου χρώματος εξωκάρπιο, το μεσοκάρπιο και το ενδοκάρπιο που περιέχει την ψίχα του αμυγδάλου, πλούσια σε φυτικές ίνες, βιταμίνη Α και Ε.

Φυτεύουμε τις αμυγδαλιές σε απάνεμη θέση, ώστε οι μέλισσες, που είναι απαραίτητες για την γονιμοποίησή τους, να διευκολύνονται στο έργο τους.

Αμυγδαλιά – Φροντίδα

Κάποιες από τις εργασίες που πρέπει να παρέχουμε στις αμυγδαλιές μας είναι οι παρακάτω:
• κλάδεμα – ελαφρύ - τον χειμώνα, για να αφαιρέσουμε τα ξερά, άρρωστα και καχεκτικά κλαδιά
• πότισμα - συχνό, αλλά όχι με πολύ νερό - τα πρώτα 2-3 χρόνια, μετά τη φύτευση και πότισμα 4-6 φορές το χρόνο, στα μεγάλα δέντρα. Κατά το πότισμα αποφεύγουμε να βρέχεται ο κορμός, για να μη προσβληθεί από μύκητες και βακτήρια.
• λίπανση, η οποία διαφέρει ανάλογα το έδαφος, την ηλικία του φυτού, την ποικιλία, την εποχή, αλλά και τις ανάγκες του φυτού. Η αμυγδαλιά είναι απαιτητική σε άζωτο και ψευδάργυρο, όμως, πριν ρίξουμε οποιοδήποτε λίπασμα, ζητάμε πάντα τις συμβουλές του κηπουρού – γεωπόνου μας, ο οποίος έχει τις απαραίτητες γνώσεις.
• ζιζανιοκτονία είτε με μηχανικά μέσα (π.χ. χορτοκοπτικό) που είναι η μέθοδος με το μικρότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα, είτε με το κατάλληλο φυτοπροστατευτικό προϊόν (ζιζανιοκτόνο) με τη χρήση του οποίου επιβαρύνεται περισσότερο το περιβάλλον.